62. BFDKF
Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma (BFDKF), najdugovečnija filmska manifestacija u Srbiji, nudi od 23. do 29. marta u Domu sindikata više od 150 filmova, od kojih je gotovo sto u trci za nagrade u domaćem, regionalnom i međunarodnom programu.
Promenjenom koncepcijom, koja podrazumeva povratak u program svih formi dokumentarnog filma, posebno dugometražnog i srednjemetraznog, 62. BFDKF pokušaće da napravi zaokret koji bi mu vratio nekadašnju slavu i doneo veći broj gledalaca.
Festival počinje hrvatskim dokumentarce “Goli” Tihe Gudac o Golom otoku, jednim od najboljih u poslednjih godinu dana u regionu, koji će predstaviti autorka i novi umetnički direktor BFDKF-a Mladen Matičević.
Publici će se na svečanoj ceremoniji obratiti i zamenik gradonačelnika Beograda i predsednik Odbora Festivala Andreja Mladenović i gradski sekretar za kulturu Vladan Vukosavljević, koji je nedavno izjavio da se Beograd “ponosi dugom, neprekidnom tradicijom” BFDKF-a i “želi da unapredi kvalitet ovakvih manifestacija, ne bi li bio festivalski lider u regionu”.
Goli
Gotovo svi najbolji domaći i regionalni dokumentaristi učestvuju na 62. BFDKF-u, počev od Puriše Đorđevića, koji je film “Čedo, oženi me!” prikazao i na 20. Festivalu autorskog filma krajem 2014. Goran Marković premijerno će predstaviti film “Konstantin Koča Popović”, a Želimir Žilnik “Logbook_Serbistan” (Destinacija Srbistan) o azilantima, kojim je učestvovao i na nedavnom ZagrebDoxu.
Vladimir Perović učestvuje filmovima “Lepi vazduhovi”, “Eoha” i “2&2”, a Željko Mirković predstaviće dokumentarac “Svetislav Pešić – više od trenera”, dok će mladi Goran Stanković, koji paralelno gradi uspešnu karijeru u Srbiji i SAD, premijerno prikazati film “U mraku” o životu rudara.
Konstantin Koča Popović
Domaći program Dvorište obuhvata i filmove “Lauš” Branke Bešević Gajić, “Okean” Tamare Drakulić, “Čujte Srbi!” Gorana Vukčevića o Arčibaldu Rajsu i “Drugo ime za slobodu” Slađane Topalović Nestorović.
Među filmovima u regionalnoj takmičarskoj selekciji Vidici najavljen je, uz film “Goli”, i muzički biografski dokumentarac “Izgubljeno dugme” (Renato Tonković, Marijo Vukadin, Robert Bubalo) o bubnjaru Goranu Ipetu Ivandiću (1955-1994) i njegovom uzbudljivom i tragičnom životu, koji je pobedio na nedavnom devetom Festivalu dokumentarnog rok filma – DORF u Vinkovcima.
Izgubljeno dugme
Biće prikazani i filmovi “Ostareli parazit ili Ko je Marko Brecelj?” Janeza Burgera iz 2013. godine o legendarnom performeru i bivšem frontmenu Buldožera, Marku Brecelju, zatim “Potrošeni” Boruta Šeparovića, čiji su protagonisti ljudi stariji od 55 godina koji su brutalno iskreno progovorili o životu i smrti, sreći i bolu, te dokumentarac “Ljubavna odiseja” Tatjane Božić, koja se zaputila tragom bivših partnera u Moskvu, Hamburg, London i Zagreb, kako bi spoznala greške iz prošlosti i izbegla ih u budućnosti, a biće gošća BFDKF-a.
Regionalna selekcija nudi i filmove “U potrazi za srećom” (2013) Marije Džidževe o neženjama koji odlaze puni nade u Moskvu u potrazi za srećom, te “Rakijaški dnevnik” Damira Čučića o Mariju Haberu (Eric Maria Strom), alhemičaru modernog doba, koji je bio profesionalni tonski snimatelj i predani proizvođač domaće rakije.
Potrošeni
Međunarodna selekcija Reflektor sastoji se od debitantskih dokumentarnih filmova iz celog sveta, među kojima je i američki dokumentarac “Crvena armija” o stvaranju legendarne sovjetske hokejaške reprezentacije. U selekciji Igora Toholja, publika će videti i francuski film “Ja sam narod” o farmeru sa juga Egipta koji se daleko od Trga Tahrir trudi da bude u toku sa revolucionarnim dešavanjima u svojoj zemlji, švajcarski “Gospodar i sluga” nazvan arhaičnom igrom pića na jugu Italije, te poljski “15 ćoškova sveta”, meksički “Vreme za dremku”, danski “Borov greben” i ruski “Ruska trka” o najdužoj trci sankama u Rusiji, koja se održava svake godine na poluostrvu Kamčatka.
Crvena armija
Uz tri takmičarske selekcije, 62. BFDKF nudi i prateći program koji obuhvata retrospektivu srpske animacije od 1949. do 1990, kao i retrospektive restauriranih kopija filmova predstavljenih u Nacionalnoj galeriji umetnosti u Vašingtonu u aprilu 2014. godine, odnosno, nedavno u Arhivu antologijskog filma u Njujorku.
Najavljena je i retrospektiva Urbani duh sa sedam filmova u vezi sa Beogradom, a otvoriće je slovenački dokumentarni “Vlada” Rudija Urana iz 2009. godine o nedavno preminulom velikanu beogradskog i jugoslovenskog rokenrola Vladi Divljanu.
Program MarginaDox biće posvećen crnom talasu, odnosno, angažovanim i socijalnim dokumentarcima.
Deo pratećeg programa je i Panorama - selekcija filmova koji nisu ušli u takmičarski program, ali zavređuju da budu prikazani.
Vlada
Domaći i regionalni autori takmičiće se za nagrade za najbolji dugometražni dokumentarni film, srednjemetražni dokumentarni film, kratkometražni dokumentarni film, kratkometražni igrani film, eksperimentalni, animirani i studentski film. U okviru selekcija Dvorište i Vidici, biće dodeljene i strukovne nagrade: za najbolju režiju, scenario, montažu, fotografiju, zvuk, muziku i produkciju.
Nagrada za najbolji dugometražni film u sve tri kategorije je 200.000 dinara, za srednjemetražni 150.000 dinara, a za kratkometražni 75.000 dinara, koliko će dobiti i svi strukovno nagrađeni filmovi.
Svi filmovi prikazani na BFDKF-u u trci su za nagradu publike, vrednu 100.000 dinara.
Želimir Žilnik, Logbook_Serbistan
Koncepcijski zaokret BFKDF-a, koji je bio poznat i kao Kratki metar i Martovski festival, osmislili su, uz direktora Mladena Matičevića, i novi Odbor tog festivala u kojem su Andreja Mladenović, Igor Toholj, Bogdan Petković, Petar Jakonić i Stevica Živkov.
BFDKF prvi put organizuje Cebef, koji stoji i iza nedavnog Festa, održanog takođe prema novoj koncepciji, u cilju povratka nekadašnjeg ugleda u regionu.
Beogradski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma i potiče od Festivala jugoslovenskog filma, osnovanog 1953. u Puli. Na pulskom festivalu prikazivani su i igrani i dokumentarni filmovi, a pošto su vremenom dokumentarni i kratkometražni filmovi bivali sve prisutniji, 1959. odlučeno je da se osnuje novi festival, pa je u Beogradu pokrenut Jugoslovenski festival dokumentarnog i kratkometražnog filma.
Tokom duge istorije, Beogradski festival imao je i uspone i padove, a prvi preokret desio se kasnih 70-ih, kada su filmovi iz inostranstva izbačeni, broj gostiju smanjen, ujedno i broj (i kvalitet) pratećih programa, i to sve kao posledica nedostatka sredstava.
Jedno od najznačajnijih festivalskih izdanja bilo je 1999. godine - u vreme NATO bombardovanja. Festival nije otkazan, ali je premešten iz Doma sindikata u nešto sigurniju salu Doma omladine. Festival je nedugo zatim proslavio 50. rođendan (2003), a od 2004. godine je međunarodnog karaktera.
Festival je povodom 60. rođendana, 2013. godine, saopštio da nema razloga za slavlje, s obzirom na svega 0,6 odsto državnog budžeta koji se izdvaja za kulturu. Tim povodom organizovao je i protestnu tribinu “Nula iz vladanja za 60. rođendan”, ukazujući na teško stanje i domaće kinematografije i kulture u celini.
Proteklih godina umetnički direktor bio je reditelj Janko Baljak, koji je za smenu, kako je saopštio u junu 2014, saznao iz medija, a ocenio je da je politički motivisana.
BFDKF je 2014. godine prikazao oko 80 filmova u trci za nagrade, a Gran pri je osvojio turski kratki film “Para” Abdurahmana Onera.
Nagrade za najbolji domaći dokumentarni film i za najbolju animaciju domaćeg filma nisu dodeljene.
Deo programa BFDKF-a biće prikazan u bioskopu Fontana i u Domu kulture Studentski grad (DKSG).
Ulaznice za BFDKF mogu se kupiti na blagajni Doma sindikata po ceni od 350 dinara (dnevna), odnosno 150 dinara (pojedinačna ulaznica za takmičarski program), dok je ulaz na prateće programe besplatan. Ulaznice za program u Fontani koštaju 250 dinara, a ulaz na projekcije filmova u DKSG-u je besplatan.
Festivalski sajt je bfdkf.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala za kulturu SEEcult.org.
(SEEcult.org)
