27. MNP - Ko to tamo peva?
Memorijal Nadežde Petrović u Čačku predstavlja u 27. izdanju, koje će biti otvoreno 27. septembra, presek aktuelne kritički angažovane umetnosti u Srbiji, ispitujući njen potencijal da progovori o pitanjima od opšteg značaja za društvo.
Prema konceptu i selekciji Dejana Sretenovića, izložba 27. MNP “Ko to tamo peva?” postavlja pitanje produkcije političkog značenja u umetnosti, a jedan je od mogućih preseka domaće angažovane umetničke scene.
Na 27. MNP učestvuju umetnici različitih generacija: Ognjen Glavonić, Siniša Ilić, Žolt Kovač, Vladimir Miladinović, Darinka Pop Mitić, Branislav Nikolić, Milica Ružičić, Dragoljub Raša Todosijević, Milica Tomić, Miloš Tomić i Slobodan Šijan.
Naziv Šijanovog kultnog filma “Ko to tamo peva?” iz 1980. godine iskorišćen je i za naziv izložbe 27. MNP, kao umetnička metafora srpskog mentaliteta i društva koja je i danas aktuelna.
Kakva je govorna pozicija kritički angažovane umetnosti u današnjem srpskom društvu? Da li je ta pozicija identična globalnoj poziciji umetnosti ili se od nje, imajući u vidu specifičnosti lokalnog okruženja, po nečemu razlikuje? Da li je umetnost danas u Srbiji jedno od retkih područja očuvanja latencija alternativnih načina mišlјenja i mesto gde je moguće izgovoriti ono što se drugde u javnoj sferi ne može ili ne dâ izgovoriti? To su neka od pitanja na koja će pokušati da odgovori izložba “Ko to tamo peva”, koja bi trebalo da stvori neku vrstu foruma za generacijski i poetički različita gledišta na aktuelnu situaciju srpskog društva.
Izložba 27. MNP se, prema navodima Sretenovića, može shvatiti i kao sklop “situiranih priča” koje za mesto primarne kritičnosti i performativnosti uzimaju lokalni milјe kojem umetnici pripadaju i kao građani Srbije, i kao javni intelektualci.
“Iako su globalne perspektive postale važnije nego ikada ranije u današnjem umreženom svetu umetnosti, značaj lokalnosti počiva na činjenici da umetnost nije posve autonomna u odnosu na matičan socijalni kontekst, naročito ako taj kontekst čini referentno ili interventno polјe umetničkog rada. Ako umetničko delo svoj sadržaj izvodi iz društva i njemu ga vraća, onda se njegova socijalna relevantnost kao kritičke izjave najpre meri sposobnošću da otvori teme od javnog interesa i pokrene polemiku o njima, odnosno da kao glas nabijen utopijom i emancipacijom proširi okvir društveno mogućeg”, naveo je Sretenović u opisu koncepta 27. MNP.
U okviru pratećeg programa 27. MNP, za 27. septembar najavljena je i diskusija “Umetnost je top koji napreduje dok mu je cev okrenuta ka sopstvenim položajima”, koju će moderirati Svebor Midžić, a kao učesnici su najavljeni Branislav Dimitrijević, Zoran Pantelić, Dejan Sretenović i Jelena Stojanović, umetnička direktorka 26. MNP “Dubok san” 2012. godine.
Jelena Stojanović i Branislav Dimitrijević, uz predstavnika organizatora - Umetničke galerije “Nadežda Petrović”, čine žiri 27. MNP.
Najveći broj radova na 27. MNP napravljen je specijalno za tu izložbu, koju organizuje UG “Nadežda Petrović”.
MNP traje već više od 50 godina kao specifičan spomenik Nadeždi Petrović, koji bijenalno predstavlja savremeno stvaralaštvo i inovativne vizuelne prakse.
U čast velike slikarke Nadežde Petrović, Memorijal je 1960. osnovao Narodni odbor Opštine Čačak kako bi izložba donela sažet presek savremenog jugoslovenskog slikarstva i delovala u lokalnoj sredini kao aktivno žarište kulturnog i umetničkog progresa, doprinoseći da njena kulturna fizionomija bude uočlјiva i prepoznatlјiva. Tokom pet i po decenija postojanja, a naročito od sredine 80-ih, MNP je prošao kroz različite organizacione i koncepcijske promene: od revijalne, preko tematski, problemski i teorijski postavlјene izložbe jednog ili nekoliko selektora sa prostora Jugoslavije, do autorske izložbe sa ličnim pogledom i stavom na složene društvene, kulturne i umetničke prilike vremena.
Od početka 21. veka MNP se okreće i međunarodnoj umetničkoj sceni, postajući otvoren za nove oblike postojanja u pravcu rezidencijalnih programa prilagođenih kulturnim potrebama i mogućnostima sredine.
Na dosadašnjih 26 izložbi izlagalo je 540 umetnika i umetničkih grupa, a kao selektori, autori izložbi, pisci tekstova i eseja ili članovi žirija bili su angažovani mnogi likovni kritičari, teoretičari i istoričari umetnosti iz Srbije i bivše Jugoslavije, a poslednjih godina i iz inostranstva.
Od prve izložbe Memorijala ustalila se praksa otkupa i poklona nagrađenih i drugih dela za potpunjivane zbirki koje danas omogućavaju značajnu i zanimlјivu sliku srpske i jugoslovenske likovne umetnosti druge polovine 20. veka, kao i ukupne umetničke klime tog vremena.
Na prošlom, 26. Memorijalu, glavna nagrada dodeljena je Neveni Hadži Jovančić i Ivanu Šijaku, dok je nagradu UG “Nadežda Petrović” dobio Mrđan Bajić.
Izložba 27. MNP biće otvorena do 7. novembra.
(SEEcult.org)
