15. Human Rights Film Festival

Human Rights Film Festival u Zagrebu i Rijeci predstavlja u 15. izdanju oko 40 angažovanih, autorskih nezavisnih dokumentarnih i igranih filmova iz celog sveta, među kojima su i premijere nekih od najzanimljivijih i najzapaženijih ovogodišnjih naslova koji ukazuju na relevantna društvena pitanja i probleme.

Festivalski program, koji će biti održan od 4. do 10. decembra u Zagrebu, počinje u bioskopu Europa čileanskim kandidatom za Oskara “Jedna čudesna žena” (Una mujer fantastica) Sebastiana Lelioa, trilerom u čijem je fokusu trasnrodna žena, a koji je na ovogodišnjem Berlinalu osvojio Srebrnog medveda za najbolji scenario i nagradu Tedi za film koji na najbolji promoviše LGBT tematiku. Pored nominacije za Zlatnog medvjeda na istom festivalu.

Reč je o saosećajnom portretu snažne, kompleksne, iskrene trasnrodne žene čije tugovanje za izgubljenim ljubavnikom na svakom koraku prekidaju i ometaju institucionalne i individualne predrasude - reditelj je, kako ističu organizatori, kreirao snažno filmsko svedočenje o svakodnevnim preprekama sa kojima se suočavaju transrodne osobe.

Jedna čudesna žena

Među gostima 15. HRFF-a, koji se u Zagrebu održava u bioskopu Europa i Multimedijalnom centru Studentskog centra, reditelj i producentkinja filma “S mladine strane”, Antonio Augugliaro i Gina Bruno. Reč je o dokumentarcu sa elementima fikcije, u čijem je fokusu grupa Palestinaca i Sirijaca koja, bežeći od rata u Siriji, stiže u Europu. Kako bi dovršili svoje putovanje u Švedsku, uz pomoć palestinskog pesnika i italijanskog novinara, lažiraju venčanje. Tako na četverodnevnom putovanju dugom 3.000 kilometara prelaze pola Europe uz prisećanje na pogibeljno putovanje do Lampeduse, na rat i poginule prijatelje. Film je u Veneciji osvojio nagradu FEDIC za režiju, nagradu Mreže za ljudska prava, te nagradu Sorriso Diverso, a prikazan je i na Hot Docs Festivalu.

Gost 15. HRFF-a biće i švedski autor Patrik Hermansson koji će predstaviti dokumentarac “Moja godina u Kekistanu”. Hermansson je kao student iz Londona proveo 13 meseci inflitrirajući se u sam vrh tzv. “alt-right” pokreta kao Erik, razočarani Šveđanin koji je došao u London inspirisan bregzitom, bežeći od liberalne pristranosti švedskih univerziteta. “Alt-right” pokret dobio je na vidljivosti nakon izbora Donalda Trampa za predsednika SAD, a naročito nakon događaja u Šarlotsvilu, ali to je i dalje nepoznata, česta i podcenjena snaga čiji je jedan od slogana “Moramo osigurati egzistenciju naših ljudi i budućnost za belu decu”. Patrik je javno, ali i tajno, snimao osobe koji žele da deportuju Jevreje i pripadnike islamske zajednice, koji pričaju o ubijanju “levih” protivnika, te se nalazio s osobama koje se hvale direktnim vezama s Trampovom administracijom. Provodio je vreme na “alt-right” privatnim okupljanjima i razgovarao u privatnoj atmosferi sa prominentnim osobama tog desničarskog pokreta.

Na HRFF-u će svetsku premijeru imati dva hrvatska filma – eksperimentalni dokumentarac “Vremenske bombe” Gorana Sergeja Pristaša/BADco. i kratkometražni dokumentarac “Dobri domaćini” Andreja Korovljeva.

Vremenske bombe

Najavljen je i Robert Tomić Zuber čiji je film “Život od milion dolara” imao premijeru proteklog leta na Pulskom filmskom festivalu, a na HRFF-u će biti prikazan u saradnji sa zakladom Solidarna u sklopu programa Pristup zdravlju – pravo ili milost? Zuberov film prati slučaj velike humanitarne akcije u koju se uključila cela Hrvatska radi prikupljanja novca za lečenje malene Nore Šitum da bi se tim novcem potom koristila udruga Hrabro dijete iz Nove Gradiške.

HRFF donosi i izuzetno bogat prateći program koji uključuje niz diskusija u organizaciji više ljudsko-pravaških organizacija. Između ostalog, najavljena je međunarodna konferencija o tzv. neliberalnim demokratijama u Evropi s tridesetak izlagača, među kojima su i Žarko Puhovski, Vesna Pusić i Jadranka Kosor, zatim tribine o politizaciji obrazovanja i obrazovanju kao javnoj politici, te o verskom aktivizmu u Hrvatskoj danas, kao i o migrantskim organizacijama i njihovim iskustvima u državama članicama EU (Nemačka, Švedska i Hrvatska). Najavljen je i forum o konceptu i praksama otpora nasilju.

Kao i prethodnih godina, Ured za ljudska prava i prava nacionalnih manjina Vlade Hrvatske tradicionalno će 10. decembra obeležiti Međunarodni dan ljudskih prava sa fokusom na dve izuzetno aktuelne teme: suzbijanje govora mržnje na internetu i integraciju osoba kojima je odobrena međunarodna zaštita u hrvatsko društvo.

Novina HRFF-a je program nazvan Sjedinjene Države Levanta koji će, u saradnji s Booksom i njenom Revijom malih književnosti, biti održan u Zagrebu, Rijeci, Osijeku, Dubrovniku i Vukovaru.

Naslov Sjedinjene Države Levanta sugeriše da živimo u doba krize u kojoj su politike najmoćnijih država postale jednako tako promašene i besmislene kao što su to višedecenijska zbivanja na Bliskom Istoku. Tako je, na primer, politika SAD pod predsednikom Donaldom Trumpom jednako rušilačka i pogubna kao fenomen tzv. Islamske države Iraka i Levanta (ISIL).

City of Ghosts

U sklopu tog programa, 13. Booksina Revija malih književnosti prvi put će u Hrvatskoj predstaviti savremenu bliskoistočnu književnost na arapskom jeziku. Prema selekciji Zeine G. Halabi, profesorke arapske književnosti i kulture na Američkom univerzitetu u Bejrutu, biće predstavljeno šestoro književnika iz Sirije, Libana, Jordana i Palestine, a biće objavljena i antologiju savremenih autora iz zemalja Levanta “Tvoj bol je lakši kad o njemu drugi pričaju”.

U okviru programa Sjedinjene Države Levanta, HRFF će prikazati sedam filmova, od kojih dva donose priče iz Levanta: “City of Ghosts” je američki dokumentarac nagrađivanog reditelja Matthewa Heinemana (Zemlja kartela) koji prati delovanje grupe sirijskih medijskih aktivista koji su se udružili nakon okupacije ISIS-a 2014. “Nowhere to hide” je norveško-švedski dokumentarac u režiji Zaradashta Ahmeda, koji je osvojio nagradu za najbolji dugometražni dokumentarac na amsterdamskom IDFA 2016. godine. Film prati medicinskog brata u bolnici u centralnom Iraku, u području nazvanom “trougao smrti”, koji je tamo radio u periodu od kada je američka vojska napustila zemlju (2011) do dolaska ISIS-a 2014.

Ostalih pet naslova bave se i na različite načine i teme istražuju političke fenomene, stanje i poziciju američkog društva danas. U dokumentarcu “Did You Wonder Who Fired the Gun?” autor Travis Wilkerson putuje u Alabamu kako bi istražio priču o svom pradedi rasisti koji je ubio Afroamerikanca. “The Reagan Show” je dokumentarac u režiji autora Sierre Pettengill i Pacha Veleza, koji uključuje isključivo arhivske snimke vesti i materijal iz Bele kuće, sa ciljem da zabeleži mandat predsednika-glumca Ronalda Regana. “En el Septimo Dia” povratak je legendarnog indi redatelja Jima McKaya nakon 13 godina, a donosi priču o meksičkim radnicima u Njujorku i stalnom sukobu između nade u ostvarenje “američkog sna” i teške radničke svakodnevice. McKay, kao dugogodišnji Bruklinac, priču donosi “iznutra”, sa snažnim osećanjem za detalje i iskrenom empatijom. “Beach Rats” je američki igrani film Elize Hittman, nagrađene za režiju na Sandensu, u čijem je središtu tinejdžer koji provodi dane eksperimentišući drogama i komunicirajući sa starijim muškarcima preko interneta, a sve sa ciljem da pobegne iz svog doma u Brooklynu.

“The Florida Project” je novi film višestruko nagrađivanog reditelja Seana Bakera o šestogodišnjoj devojčici koja odrasta s buntovnom majkom u motelu na periferiji Orlanda u Floridi, obojenom u boje obližnjeg zabavnog parka “Disney World”. Reč je o zapaženom i šarmantnom ostvarenju koje progovara o američkim nižim slojevima, s fokusom na detinjstvo i odrastanje.

The Florida Project

Program Sjedinjene Države Levanta čine i predavanja, tribine i projekcije, među kojima su i dva predavanja Fawwaza Traboulsija, vanrednog profesora istorije i političkih nauka sa Libansko-američkog univerziteta u Bejrutu.

HRFF realizovan je u saradnji s partnerima iz brojnih drugih ljudsko-pravaških organizacija i državnih institucija, kao i kulturnih i diplomatskih predstavništava u Hrvatskoj.

Organizatori posebno ističu višegodišnju saradnju sa Uredom Evropskog parlamenta u Hrvatskoj vezanu za nagradu Saharov za slobodu misli, koju svake godine dodeljuje Evropski parlament, a i ove godine odvijaće se u obliku Akademije Saharov.

Osim u Zagrebu, 15. HRFF biće održan i u Art-kinu Croatia u Rijeci.

HRFF je pokrenut 2002. godine u cilju promovisanja kulture ljudskih prava, a organizuju ga Multimedijalni institut i Udruženje za razvoj kulture “URK”.

Ulaz na sve projekcije i prateće događaje je besplatan.

Festivalski sajt je humanrightsfestival.org, a program se nalazi u Kalendaru portala SEEcult.org.

(SEEcult.org)