Nagrade, izložba i premijera Pučinija za Dan Narodnog pozorišta
Dan Narodnog pozorišta u Beogradu obeležen je 22. novembra tradicinalnom dodelom priznanja članovima umetničkih i drugih sektora, proglašenjem najbolje predstave tog teatra u proteklih godinu dana, a to je balet “Banović Strahinja”, te uručenjem glumačke nagrade “Raša Plaović”, koju je dobio Radovan Vujović. U Muzeju NP postavljena izložba “Pogled iz lože – iz riznice Narodnog pozorišta”, a uveče je premijerno izveden operski “Triptih” Đakoma Pučinija.
Uoči svečanog uručenja nagrada na velikoj sceni, upravnik Svetislav Goncić istakao je da NP postoji već 156 godina kao “tradicija, mesto vrhunskih dostignuća u umetnosti, istorijskih ličnosti i nezaboravnih imena - od Branislava Nušića, Dobrice Milutinovića, Ljubinke Bobić, Žanke Stokić do umetnika današnjih dana”.
“Narodno pozorište je svojom istorijskom specifičnom težinom izvan vremena i izvan bilo kakvih podela, mesto najveće tolerancije za sve nas”, izjavio je Goncić.
“Publika koja redovno prati naše predstave drame, opere i baleta potvrđuje da ispunjavamo misiju koja nam je od osnivanja 1896. poverena, a to je da budemo čuvari najviših kulturnih vrednosti, da nastojimo da budemo tvorci vrhunskih dostignuća u izvođačkim umetnostima, da promišljamo pozorište kao umetnost, dostojno svog mesta u istoriji Srbije”, rekao je Goncić.
Kako je istakao, ponosan je na dostignuća NP u poslednje tri godine i zahvalan na “podršci, požrtvovanju i razumevanju u toj misiji”.
Direktorke Drame Molina Udovički Fotez, Baleta Ana Pavlović i operativna direktorka Opere Maša Milanović Minić predstavile su rezultate tih sektora u proteklom periodu, brojne premijere, obnove, gostovanja i nagrade na festivalima, u čemu prednjači predstava “Očevi i oci” prema romanu Slobodana Selenića u dramatizaciji Kate Đarmati i režiji Veljka Mićunovića.
Prema odluci Upravnog odbora, nagradu za najbolju predstavu u okviru repertoara u sezoni 2023/2024 dobio je balet “Banović Strahinja”, na muziku Ivana Ilića u koreografiji Igora Kirova.
Za najbolja individualna ostvarenja nagrađeni su baletski igrač Jovica Begojev, operske solistkinje Evgenija Jeremić i Sonja Šarić, glumci Nada Šargin i Pavle Jerinić, reditelj Miloš Lolić i koreograf Igor Kirov, dok je prvakinja Drame Nataša Ninković dobila nagradu za izuzetno značajan ukupni umetnički doprinos.
Plakete povodom značajnih aktivnosti u životu i radu NP dobili su Muzej pozorišne umetnosti i glumica Ljiljana Blagojević.
Pečat za doprinos radu NP dobili su glumac i nekadašnji upravnik Aleksandar Berček, dramaturg Radomir Putnik, glumica Stela Ćetković, operski pevač Miodrag Jovanović, balerina Mila Dragićević i drugi.
Dodeljen je i veliki broj drugih pohvala i priznanja.
Nagrada “Raša Plaović”, koju NP dodeljuje za najbolje glumačko ostvarenje na beogradskim pozorišnim scenama u sezoni 2023/2024, kao što je ranije saopšteno, pripala je Radovanu Vujoviću za ulogu Gospodina Matkovića u predstavi “Mister Dolar”, prema tekstu Branislava Nušića, u dramatizaciji Periše Perišića i režiji Miloša Lolića.
Žiri je istakao u obrazloženju da je Vujović “glumac velikog dara i poseduje izuzetnu moć transformacije koja mu omogućava da već godinama s velikim uspehom ostvaruje niz uloga u repertoaru širokog dijapazona, pre svega zahvaljujući temeljitosti kojom pristupa kreiranju lika”, insistirajući na misaonom diskursu, ali ga ne lišavajući scenskog šarma.
“U zaista inventivnom i sa stanovišta žanra i forme prilično radikalnom čitanju Nušićevog ‘Mister dolara’, u kojem Miloš Lolić ovu komediju situacije koja se u tradicionalnom scenskom čitanju uvek fokusira na ismevanju ljudskih mana, veštim rediteljskim postupkom transponuje u modernu, društveno angažovanu dramu, menjajući joj žanr u smeru teatra apsurda, Radovan Vujović je tumačeći protagonistu i „intrigatora“ dramske akcije imao izuzetno težak zadatak da publiku uvuče u svet nesvakidašnjeg putovanja iz lascivno komičnog u katarzično tragično”, ocenio je, između ostalog, žiri.
Primajući nagradu, Vujović je zahvalio celoj ekipi predstave – reditelju Loliću, kolegama glumcima i ekipi iza scene, celom Narodnom pozorištu čiji od nedavno član, kao i svojoj “lepšoj polovini” na razumevanju dok je spremao ulogu.
“Drago mi je što sam ovde i radujem se svemu što dolazi”, rekao je Vujović, pozdravljen velikim aplauzom.
Autori izložbe u Muzeju NP su Jelica Stevanović, Mirjana Odavić i Jovan Tarbuk. Okosnicu postavke čine umetnička dela slikara, vajara, scenografa i kostimografa koji su sarađivali s nacionalnim teatrom - Jovana Bjelića, Milice Babić Jovanović, Vladimira Zagorodnjuka, Miomira Denića, Vladislava Lalickog, Dušana Ristića, Božane Jovanović, Miće Popovića, Miodraga Tabačkog, Geroslava Zarića...
Tu su i pojedini kostimi, delovi dekora i scenske rekvizite koji se čuvaju u NP, uz manji broj kopija građe iz zbirki Muzeja pozorišne umetnosti Srbije i Muzeja Jugoslavije. Posebnu pažnju privlači replika dvorske lože iz perioda 1904-1914, koja prenosi duh vremena. Tokom priprema izložbe autori su otkrili i do sada nepoznato delo Mladena Josića, koji je od 1937. do 1939. godine bio slikar NP.
Na Dan NP premijerno je izveden “Triptih” Đakoma Pučinija, koji čine jednočine opere “Plašt”, “Sestra Anđelika” i “Đani Skiki”, koje se prvi put izvodi u Srbiji, u okviru manifestacije “Slavimo Pučinija”.
Ovo delo predstavlja prekretnicu u stvaralaštvu velikana italijanske opere Pučinija od romantizma ka modernizmu. Izvođenjem “Triptiha” u celini, ljubitelji opere imaju priliku da urone u širinu njegove umetnosti, muzičke virtuoznosti, sposobnosti snalaženja u različitim žanrovima i dubokog razumevanja njegovih tematskih i emocionalnih istraživanja, kako je navedeno u najavi premijere.
Svetska premijera bila je 1918. godine u Metropoliten operi u Njujorku.
“Triptih” se retko izvodi u originalnom obliku, pre svega zbog toga što se sve tri opere tematski, dramaturški i muzički znatno razlikuju. Motiv koji ih povezuje je tema ljudske patnje i tragedije – “Plašt” je drama sa elementima ljubavi, strasti i izdaje, “Sestra Anđelika” je opera sa religioznim temama, ali sa dubokom ljudskom tragedijom, dok je “Đani Skiki” komedija.
U “Plaštu”, pod dirigentskom upravom Aleksandra Kojića, u režiji Dejana Miladinovića i uz Hor NP nastupiće Vuk Zekić, Nikola Kitanovski, Marko Kostić, Mihailo Šljivić, Sonja Šarić, Ljubica Vraneš, Milica Lolić i Siniša Radin.
Naslovna uloga u “Sestri Anđeliki” poverena je Evgeniji Jeremić Pokrajac, a pod dirigentskom upravom Dragane Radaković i u režiji Ivane Dragutinović Maričić učestvuju Sanja Anastasia, Tatjana Obradović, Andriana Spasojević, Sofija Vinik, Isidora Bogdanović, Milica Žižić, Ana Bosert, Nena Đurić...
Operom “Đani Skiki” diriguje Đorđe Stanković, režiju potpisuje Ana Grigorović, ulogu naslovnog junaka pevaće Vuk Zekić, a u podeli su i Nevena Đoković, Stevan Karanac, Martina Koljenšić, Slobodan Živković, Nevena Matić, Danilo Nedić, Milan Obradović...
Za ovogodišnju proslavu Dana NP sala nije bila puna kao obično. Ceremonija je i kasnila, jer su građani u centru Beograda zaustavili saobraćaj na nekoliko lokacija u 11:52 na 15 minuta, odajući poštu žrtvama tragedije na novosadskoj Železničkoj stanici 1. novembra, kada je u padu nadstrešnice stanične zgrade stradalo 15 osoba.
Godišnja poseta NP, inače, u proseku je 120.000 gledalaca, a nalog tog teatra na Instagramu ima 40.000 pratilaca, saopštila je direktorka marketinga Zdenka Milanović.
*Foto: promo NP
(SEEcult.org)
