Protestna završnica protestne 86. Jesenje izložbe, uz poziv na mir u Gazi

Jesenja izložba Udruženja likovnih umetnika Srbije (ULUS), prvi put internacionalna u 86. godini, ulazi u završnicu u znaku protesta – kako je i počela, a ujedno i uz poziv na mir u Gazi, u znak solidarnosti sa jednim od gostujućih umetnika Tajsira Batnijia (Taysir).

Batniji je među više od 50 umetnika predstavljenih na 86. Jesenjoj izložbi “Tajna znanja - Film ⇆ Fotografija ⇆ Slikarstvo”, čiji je cilj da istraži tajne poveznice i inspiracije između filma, fotografije i slikarstva, ali i između različitih oblasti  “znanja umetnosti”, kao i umetnosti spram amaterskog (strastvenog) eksperimentisanja u njoj. Učesnici izložbe odabrani su na osnovu koncepta koji je razvijen u saradnji Umetničkog saveta ULUS-a s međunarodnim timom kustosa/kinja okupljenih oko međunarodne platforme za estetsko eksperimentisanje i edukaciju svih PhD In One Night koju predstavljaju Ivana Momčilović, Kaja Erdinc (Kaya Erdinc) i Elizabeta Cukaro (Elisabetta Cuccaro).

Otvorena protestnim okupljanjem povodom zahteva ULUS-a nadležnima za obnavljanje ugovora za trajno korišćenje Umetničkog paviljona “Cvijeta Zuzorić”, 86. Jesenja izložba će biti i zatvorena 9.n decembra u sličnom duhu – protestnom žurkom pod devizom “Paviljon je naš!”, u okviru koje će umetnica Maja Rakočević Cvijanov u nekadašnjem noćnom klubu u podrumu “Cvijete” izvesti performans i predstaviti svoj rad “Ekstaza”. Prethodno će biti dodeljena tradicionalna nagrada Jesenje izložbe, na kojoj je predstavljeno 57 umetničkih dela u različitim medijima, uz akcenat na indisciplinarnost / poetiku znanja Ransijera (Rancière).

Anonimni autor

Uz lokalne i regionalne umetnike, odabrane na osnovu konkursa, na 86. Jesenjoj izložbi predstavljeni su i radovi palestinskog umetnika Tajsira Batnijia, koji se bavi poetskim arhivama svog rodnog grada u nestajanju, kurdskog filmskog reditelja i nagrađivanog vizuelnog umetnika Erola Mintasa, te pozntih belgijskih i francuskih vizuelnih umetnika, kao i jugoslovenskih kino-amatera, uključujući i prve filmove Slobodana Šijana i Srđana Dragojevića.

Među učesnicima je i umetnica Sophie Ristelheuber koja se bavi pejzažima promenjenim ratom i katastrofama, istoričarka i vizuelna umetnica Sara Vanagt koja se bavi u svojim mikro-intervencijama istorijom slike i vraćanju slici pogleda deteta/amatera, poznati belgijski umetnik Xavier Löwenthal, urednik eksperimentalne izdavačke kuće 5C koja se bavi diverzijama na poznate narative u kojima prepoznaje elemente rasizma i nejednakosti. U nastavku istog niza Jesenja izložba okuplja, po pozivu, i anonimne umetnike i amatere kao i lokalne umetnike - članove ULUS-a ili ne, koji su se odazvali na konkurs “Tajna znanja”.

Sara Vaganat, Frotaž stola sudije Haškog tribunala

Među učesnicima su i: Marjan Andrejević, Boško Atanacković, Erna Banovac, Kristina Bajilo, Milica Crnobrnja Vukadinović, Elisabetta Cuccaro, Jelica Ćulafić, Vukašin Delević, Dejan Došljak, Kaya Erdinç, Petar Gajić, Mina Glogovac, Tatjana Ivančić, Ljubomir Jakić, Nenad Jeremić, Divna Jovanović, Frank Keizer, Marija Kućan, Ivana Kucina, Irena Kuzmanović, Jadran Krnajski, La Cinquième Couche, Ivan Martinac, Griša Masnikosa, Mihailo Mitrović, Aleksandar Mladenović Leka, Dominika Morariu, Miron Mutaović, Aljoša Ninković, Marinela Neralić, Đorđe Odanović, Ksenija Pantelić, Vesna Pavlović Pažđerski, Aleksandar Paunković, Bata Petrović, Dušan Popović, Tomica Radulović, Ana Stanković, Vida Stanisavac, Milorad Stepanov, Sanja Solunac, Ljiljana Šunjevarić, Aleksandra Vidaković-Lazić i Slobodan Vračar.

Sofi Risteluber, Because of Dust Breeding

Palestinski umetnik tragične sudbine Tajsir Batniji, inače, izgubio je dan nakon otvaranja 86. Jesenje izložbe, na kojoj učestvuje radovima “Dnevnik iz Gaze” i “U kući daleko od kuće”, gotovo čitavu familiju i mnogobrojne komšije koji su potražili spas u kući koja se i sama našla na meti izraelskog granatiranja. U četvorostrukim napadima 17. novembra živote je izgubilo ukupno 70 civila, uključujući članove porodice i komšije Batnijia, kome je nekoliko dana kasnije poginuo i stariji brat u njihovoj rodnoj kući u Gazi.

Taysir Batniji, Gaza Diary

Prema navodima kustoskog tima Jesenje izložbe, nema reči kojima je moguće zahvaliti Batnijiu, kao i ostalim inostranim umetnicima koji su bez nadoknade dali svoje radove na izložbi kojom je podržan protest ULUS-a u borbi za oronuli Paviljon “Cvijeta Zuzorić”.

Apelujući i na hitan mir u Gazi, kao i na prestanak svih drugih sukoba u svetu, kustoski tim 86. Jesenje izložbe naveo je da mu je “u vreme i dalje krvoločnih ratova na planeti Zemlji” namera bila da istraži tokove mira radeći na njihove efekte koji “indisciplinarne i ’nemoguće’ veze mogu da proizvedu na Sve(s)t”.

“Uobičajena podela na discipline znanja održava status separacija i limitacija u svetu već postojeće podeljenosti, što nužno navodi na potragu  izlaza ka oslobođenom odnosu prema znanju, uvrštavanju umetnosti u porodicu znanja kao i emancipatornom povratku amaterskom, strastvenom odnosu prema (sa)znanju čije je ova izložba, nadamo se, jedan skromni deo.Postulat izložbe je da indisciplinarne migracije koje povezuju na prvi pogled udaljene teritorije (sa)znanja i praksi zbližavajući ih i okrećući ih naopačke, mogu da unaprede postojeći sistem vrednosti u zajedničkom svetu –  izmeštajući ustaljena mesta govora i mišljenja, doprinošenjem tako mikro rekonfiguracijama i mikro transformacijama dominantnog sistema, a pre svega poljuljavanjem dominantnog koncepta profesionalizacije, ekspertnog znanja i uskih hiper specijalizacija koje uvek polaze od aksioma separacije i sveprisutnog moralizatorstva: postoje oni koji (sve)znaju i u ime toga izdaju upute i pravac, i oni koji zbog pretpostavljenog ‘neznanja’ ispunjavaju zadatke i vizije pretpostavljenih sveznajućih. Drugim rečima, postoji večna separacija između onih koji pretpostavljeno znaju i mlisle, i onih koji izvršavaju tuđa mišljenja”, navele su u pisanoj izjavi kustoskinje Jesenje izložbe Ivana Momčilović, Kaja Erdinc i Elizabeta Cukaro, koje deluju trenutno u Belgiji i Holandiji.

Jugoslovenski kino amateri, Erna Banovac

Ističući da uloga umetnosti u takvom svetu podela može da bude samo oslobađajuća i emancipatorska, kustoskinje izložbe ukazuju da to čini da se nužno pođe od Lotreamonovske (Isidore Lucien Ducasse - Lautréamont) hipoteze da će “poeziju pisati Svi” (a ne samo Jedan), koju je opevao i pesnik Branko Miljković.

Srđan Dragojević, Odakle umetniku novac za digitalizaciju

U okviru 86. Jesenje izložbe, 17. novembra u biblioteci Paviljona “Zuzorić” održan je prateći govorni program “Kanvas i kadar - Šta umetnik (ne) zna: o umetnosti kao znanju, amaterskom znanju i znanstvenim eksperimentima”, koji je posvećen prerano preminulom filozofu i filoamateru Leonardu Kovačeviću iz Zagreba, koji je bio planiran kao jedan od učesnika.

U završnici 86. Jesenje izložbe, 5. decembra u Muzeju jugoslovenske kinoteke održana je i mini-retrospektiva kultnog jugoslovenskog kino-amatera Ivana Martinca, uz projekcije filma kratke istorije jugoslovenske kino-amaterske avanture Bate Petrovića i razgovor sa njim na temu “Jugoslovensko eksperimentisanje filmom i ideja društvene emancipacije kroz film”.

*Foto: Neđo Gavrić, ULUS

(SEEcult.org)