Digital Glass Serbia - digitalizacija nasleđa srpskog staklarstva
Ujedinjene nacije proglasile su 2022. godinu Međunarodnom godinom stakla, u cilju afirmacije staklarstva, i to kroz istoriju i razvoj tehnologije, umetničko oblikovanje, privredni značaj i revitalizaciju staklarstva kroz kreativno preduzetništvo. Tim povodom Zavičajni muzej u Paraćinu, u saradnji sa Institutom za kreativno preduzetništvo i inovacije (IKPI), inicirao je projekat digitalizacije nasleđa Srpske fabrike stakla u Paraćinu, jedne od najvećih proizvođača stakla za domaćinstvo u bivšoj Jugoslaviji i savremenih tokova srpskog stakla.
Zavičajni muzej u Paraćinu, na čelu sa v.d. direktora Tijanom Pešić, oformio je multidisciplinarni tim koji čine stručnjaci iz različitih oblasti: dr Hristina Mikić iz IKPI (rukovodilac projekta), nezavisna kustoskinja dr Maja Ćirić, kustoskinja Zbirke keramike, stakla i porcelana Muzeja primenjene umetnosti u Beogradu Biljana Crkvenković i rukovodilac Službe konzervacije/restauracije u Muzeju nauke i tehnike u Beogradu Zoran Lević. Svi se bave staklom iz različitih uglova - od umetničke obrade, privrednog razvoja i kreativnog preduzeništva, tehnologije i proizvodnje, do savremenog umetničkog stakla, a zajedno će sa zaposlenima u Muzeju raditi na osmišljavanju platforme, sistematizaciji, digitalizaciji, obradi i dokumentovanju stakla.
Planirano je da u okviru projekta “Digitalno staklo Srbija” (Digital Glass Serbia) bude digitalizovano oko 80 primeraka stakla kroz 3D modelovanje predmeta fotometrijskom metodom, video animacijom, kao i rekonstrukcijom staklarskih predmeta koji ne postoje u fizičkom obliku - kroz 3D modele bazirane na starim tehničkim crtežima i modelima u katalozima koji se čuvaju u Zavičajnom muzeju. 3D primerci stakla omogućiće posetiocu platforme “Digitalno staklo Srbija” da se upozna sa predmetom i u digitalnom okruženju istražuje tehnike oblikovanja i ukrašavanja stakla.
Planirno je da platforma ne predstavi samo predmete koji su u režimu zaštite i posedu ustanova kulture, već i primerke reprezentativnog stakla koji se čuvaju u privatnim zbirkama, a od značaja su za sistematsko i celovito predstavljanje staklarske istorije i prakse.
Fabrika stakla u Paraćinu je među prvim fabrikama u Srbiji razvila proizvodnju iberfang stakla, uspostavila radionicu za umetničko oblikovanje stakla i duvano staklo. Dizajneri stakla kasnije su pokrenuli međunarodni simpozijum stakla na kojem su neka od najznačajnijih imena domaće dizjanerske prakse razvijala ideje, a u pogonu za ručno duvano staklo i realizovala.
Projekat je, prema navodima organizatora, idealna prilika da bogato nasleđe Srpske fabrike stakla (kao i drugih staklara u Srbiji) bude konačno istraženo, obrađeno i sistematizovano. Posebno je važno da, kako navode, građa o proizvodnom asortimanu staklare, predmetima i promenama u oblikovanju, dizajnu i umetničkoj obradi stakla postane vidljiva. Stoga je pokretanje plafrome “Digitalno staklo Srbija” i njena intenzivna promocija tokom Međunarodne godine stakla, veoma značajna za Srbiju, jer će biti u mogućnosti da prikaže i učini dostupnim najznačajniju staklarsku praksu koja u kontinutitetu traje više od sto godina.
Dodatna vrednost tog projekta je i u činjenici da je staklo materijal koji je moguće u potpunosti reciklirati i koji je naklonjen eko-kreativnoj ekonomiji.
“Digitalno staklo Srbija” je okosnica projekta “Revitalizuj i oživi staklarstvo” koji je podržalo Ministarstvo kulture i informisanja u okviru konkursa za sufinansiranje programa u oblasti digitalizacije.
*Foto: IKPI
(SEEcult.org)
