Crteži Mrđana Bajića u Rimi
Galerija Rima u Beogradu predstavlja tokom jula izložbu crteža velikog formata vajara Mrđana Bajića, koji su nastali proteklih nekoliko godina, ali i tokom ranijih njegovih stvaralačkih perioda.
Recentan crtački opus Bajića označava važnu promenu unutar samog medija crteža, koja se, kako je navela Galerija Rima, ogleda u tome što se umetnik okreće elementarnim crtačkim praksama, sukobljavajući dokumentarne i fiktivne, odnosne faktografske i ekspresivne tematske elemente. Kroz cirkularno i umreženo baratanje elementima, simbolima i predstavama lične i/ili kolektivne memorije, uz paralelno preispitivanje pamćenja svetske baštine, Bajić se u svojim crtežima služi naizgled jasnim i čitljivim obrisima predmeta (Miki Mausom, Partenonom, londonskim dabl-dekerom, Gorgonom…), postavljenim u destabilišuće prostorne odnose. Namera mu je zapravo da destabiliše pogled posmatrača i pokrene ga na razmišljanje i sumnju u sliku sveta koja se iznova konstruiše pred nama, navela je Rima, nastavljajući višegodišnju saradnju s Bajićem, koja je obuhvatala izložbe njegovih crteža i skulptura u kragujevačkom prostoru te galerije.
BRING ME BACK, 2017, ugalj, olovka, pigmenti, akrilne boje i kolaž, 170 x 125 cm
Novije crteže prati i izbor crteža iz ranijih faza Bajićevog stvaralaštva kako bi se crtački deo njegovog opusa sagledao hronološki i problemski iz više perspektiva.
Crtež je kao medij prisutan od samih početaka umetničke prakse Bajića i zauzima važno mesto u njegovom radu. Bajić je 1983. godine, prilikom svoje prve samostalne izložbe u Galeriji Doma omladine Beograda, obrazložio kako crtež funkcioniše u odnosu na njegovu praksu: “Crtež je prirodna pojava. Crtanje teče kao priprema, uporedo ili mešajući se u vajanje; crtež kao učesnik u prizoru (pretvaranje istog u slično); ili, pak, crtež kao samostalna varijanta”.
CRVENO ILI CRNO, 2017, ugalj, olovka, pigmenti, akrilne boje i kolaž, 170 x 125 cm
Autorka teksta u katalogu, istoričarka umetnosti Marija Stanković, posmatra Bajićev opus crteža velikih formata kao poziciju “između slikovnog supstituta i simulacije skulptotekture”, imajući u vidu likovne kvalitete crteža i simboličku upotrebu boje, kao i kolažno tretiranje papira koje navodi na osećaj trodimenzionalnosti crteža.
“Kada razložimo mrežu motiva i značenja na crtežima Mrđana Bajića, vidimo da: idejni i tematski okviri iz kojih umetnik preuzima fragmente kao vizuelne repere u svom radu, obuhvataju lokalni, (bivši i post) jugoslovenski kontekst, koji paralelno operiše sa kontekstom, granicama i simbolima savremenog sveta. Jedan deo crteža velikog formata moguće je razumeti kao problematizaciju odnosa pojedinca i/ili kolektiva prema nasleđu. Kada mislimo o nasleđu, mi nužno mislimo na sećanja, pamćenja, identitete, na društvene, geo-političke i ideološke stvaralačke procese usmerene ka prošlosti, koja se pak retko otima rukama sadašnjosti. Nasleđe nije zaokružen i zanavek definisan entitet, već proces oživljavanja i korišćenja materijalnih i nematerijalnih svedoka prošlosti”, navela je Marija Stanković.
RADNIČKA KLASA IDE U RAJ, 2017, ugalj, olovka, pigmenti, akrilne boje i kolaž, 170 x 125 cm
Bajićeva izložba crteža, prema njenim rečima, može se interpretirati kao “gradacija mikro i makro društvenih situacija u kojima je moguće otkriti sukobe, agresiju, fragmentarnost, nestabilnost i semantičku složenost ličnog, nacionalnog, umetničkog i kultunog nasleđa”.
I LIKE AMERICA AND AMERICA LIKES ME, 2017, ugalj, olovka, pigmenti, 170 x 125 cm
U toku izložbe planirana je promocija nedavno objavljene monografije posvećene crtačkom opusu Bajića, koju potpisuju autori Olivije Kaplen, Antonelo Tolve i Branka Arsić, a a objavljena je u izdanju Galerije Rima.
Zbog situacije u vezi sa pandemijom korona virusa, od kojeg se i sam Bajić nedavno uspešno oporavio, neće biti ranije planiranog otvaranja izložbe, već je publika može obići od 30. juna do 30. jula od 12 do 20 sati.
(SEEcult.org)
