Performans Destila Markovića za kraj retrospektive u MSURS

Beogradsko-berlinski umetnik Milovan Destil Marković izvešće 24. februara na zatvaranju svoje retrospektive u Muzeju savremene umetnosti Republike Srpske (MSURS) u Banjaluci performans “Alhemija mutirajućih palatalnih suglasnika – ĆĐLjNj”. Performansu će prethoditi autorsko tumačenje retrospektivne izložbe “Destilovano lice – Radovi 1980-2020”, u okviru kojeg će Marković provesti publiku kroz četiri dinamične stvaralačke decenije svog rada, predstavljene kroz postavku sa više od 40 monumentalnih radova i ambijentalnih celina izvedenih u različitim kombinovanim tehnikama.

Markovićeva retrospektiva, otvorena 12. decembra 2019, obuhvata period od 80-ih godina, kada je bio jedan od ključnih aktera beogradske umetničke scene kao predstavnik nove slike i postao najmlađi do tada dobitnik Politikine nagrade, ali i član grupe Žestoki, koja je pokrenula kultni klub Akademija 1982.

Izložba pruža uvid u Markovićev dinamičan i međunarodno priznat opus u rasponu od monumentalnih radova sa izložbi u Galeriji Studentskog kulturnog centra u Beogradu (Fragmenti slike, 1982. i Crni prostor, 1983) i Salonu Muzeja savremene umetnosti (Euharistija, 1985), koje karakteriše spoj vizantijske duhovnosti i buntovništva novog talasa rokenrola, preko ciklusa Transfigurativnih radova (Beskućnici, Karminke…) i Prototipova do najnovijih Barkodiranih slika, u kojima se ponovo prepoznaju i vizantijski kôd i kriticizam današnjeg društva neoliberalnog kapitalizma. I samom postavkom retrospektivne izložbe, čiji je kustos istoričar umetnosti Miroljub Mima Marjanović, izražen je bunt umetnika, koji je uspeo u nameri da poremeti uobičajenu muzejsku praksu ostvarenjem gotovo nemoguće misije postavljanja triptiha "Glasnik" velikog formata tako da visi u vazduhu, odnosno na nivou ispod plafona glavnog ulaznog hola MSURS.

Reč je o jednom od novih radova iz serije Barkodiranih slika, koji sa triptihom "Inkvizicija", postavljenim u centralnom delu postavke, čini celinu objedinjenu nazivom "Otmica Evrope".

Ta dva rada, kao i još nekoliko primera Barkodiranih slika, koji su kritički osvrt na bankarski sistem i nadzor globalnih sistema komunikacija, imala je tokom novembra 2019. godine priliku da vidi i publika u Likovnoj galeriji Kulturnog centra Beograda, na izložbi čija je kustoskinja bila istoričarka umetnosti Danijela Purešević.

Markovićeva retrospektiva u MSURS dosad je najsveobuhvatnije predstavljanje tog umetnika u regionu i jedinstvena prilika da se pogledaju i decenijama neizlagani radovi, uključujući one sa izložbe "Euharistija" u Salonu MSUB, za koju je Marković dobio Politikinu nagradu 1986. Te godine učestvovao je i na Bijenalu u Veneciji, ali i odlučio da napusti Beograd i preseli se u Berlin, gde je počeo da gradi međunarodno uspešnu karijeru.

Retrospektiva Markovića, koju su obišle, između ostalih, i visoke delegacije Evropske unije i Francuske u BiH, zajednički je projekat MSURS, KCB-a i Portala za kulturu Jugoistočne Evrope SEEcult.org.

Obe izložbe prati reprezentativna, bogato ilustrovana monografija, objavljena na engleskom i srpskom jeziku u izdanju MSURS, KCB i SEEcult.org, u kojoj su tekstove pisali istoričari i teoretičari umetnosti: Bojana Pejić “Rad na licu”, Danijela Purešević “Od Euharistije do Inkvizicije”, Benedikt Štegmajer (Benedikt Stegmayer) “Barkodirane slike (Seksualni život Katrin M)” i “Realnost šminke: Markovićevi Transfigurativni radovi”, Boris Buden “Šta je političko u umetnosti Milovana Destila Markovića?” i Miroljub Mima Marjanović “Žestoki prostori duhovnosti”.

Destil Marković je izlagao na brojnim samostalnim i grupnim izložbama širom sveta, među kojima su 42. i 46. Venecijansko bijenale, 4. Istanbulsko bijenale, 6. Trijenale u Nju Delhiju, 5. Cetinjsko bijenale, 19. Bijenale u Sao Paolu... Izlagao je u Muzeju savremene umetnosti Kumamoto u Japanu, MoMA P.S.1 Centru za savremenu umetnost u Njujorku, Nišido galeriji savremene umetnosti u Tokiju, u Muzeju moderne umetnosti u Stokholmu, Ludvig muzeju savremene umetnosti u Budimpešti, Muzeju savremene umetnosti u Ljubljani, kao i u muzejima i galerijama u Berlinu, Lođu, Pragu, Gracu, Istanbulu, Šangaju, Diseldorfu, Hamburgu...

Dobitnik je, između ostalog, i nagrade 24. Oktobarskog salona u Beogradu (1983), nagrade za mladog umetnika Grada Beograda (1984), nagrade 19. Memorijala Nadežde Petrović u Čačku (1996), nagrade Pollock-Krasner fondacije u Njujorku (2000), kao i brojnih nagrada u Nemačkoj.

(SEEcult.org)