Irska filmska nedelja
Filmski program Beogradskog irskog festivala u Muzeju Jugoslovenske kinoteke nudi od 13. do 18. marta izbor igranih i dokumentarnih ostvarenja, počev od filma “Pesma granita” koji prati životnu priču velikog pevača tradicionalne irske muzike Džoa Hinija (Joe Heaney).
Publiku očekuje prvog dana irske filmske revije i dokumentarac o Grejs Džouns “Grace Jones: Bloodlight and Bami”, koji je režirala Sofi Fajns (Sophie Fiennes).
Biće prikazan i film “Pravi sever” (True North), redak i nezaboravan pogled na život kanadskih starosedelaca iz perspektive jedne irske porodice tokom 70-ih i 80-ih godina 20. veka, koji potpisuje Pod Malroni (Paud Mulrooney).
“Moskva nikada ne spava” je multi-narativna drama o nevidljivim vezama koje nas sve povezuju i kinetičkim energijama ruske prestonice u provokativnom prikazu Putinove Rusije. Priča se kreće kroz nepredvidive raskrsnice savremene Moskve i intimne živote petoro ljudi: preduzetnika čiji posao počinje da ugrožava moćna birokratija, tinejdžerke utopljene u nesreću rasturenog doma, mladića prinuđenog da bira između svoje devojke i bake, lepe pevačice koju progone dva muškarca i filmske zvezde umešane u bizarnu otmicu. Tokom jednog dana životi ovih ljudi će se potpuno promeniti. Reditelj Džoni Orajli (Johnny O’ Reilly) najavljen je kao gost BIF-a, na kojem će lično predstaviti film i odgovarati na pitanja publike.
Najavljen je i igrani film “Lekovi u mleku” (Medicated Milk) rediteljke Onje Stejplton (Aine Stapleton) o Luciji Džojs, plesačici i ćerki slavnog irskog pisca Džejmsa Džojsa (James Joyce), koja je zbog mentalne bolesti provela pet godina zaključana i isključena iz svakodnevnog života. Frustrirana uobičajenim prikazom Lucije kao lude kćerke jednog genija, Onja Stejplton je prikupila njene preostale radove i ponovo proučila njenu životnu priču, a takođe je najavljena među gostima BIF-a.
Dokumentarac “U razgovoru sa ocem” (Talking to My Father) arhitekte Sajmona Vokera (Simon Walker) o njegovom ocu, vodećem irskom arhitekti modernističkih struktura - Robinu Vokeru. Film govori i o tome zašto je Robin odustao od arhitekture na vrhuncu karijere i počeo da se udaljava od svoje dece.
“Golgota Srbije” je istorijski dokumentarni film o promenljivoj sudbini srpske nacije tokom Prvog svetskog rata (1914-1918), koji se smatra najboljim dokumentarnim filmom snimljenim u Kraljevini Jugoslaviji, a okarakterisan je kao kinematografsko delo od izuzetnog istorijskog i kulturnog značaja. Kroz film vode citati istaknutih državnika, istoričara, i vojnih posmatrača tokom ratnih dešavanja na Balkanu. U nedostatku originalnog dokumentarnog materijala izgubljenog u toku rata, neke scene su naknadno rekonstruisane. U filmu se, između ostalog, može čuti i irska koračnica iz Prvog svetskog rata “It’s a long way to Tipperary”. Prva projekcija filma zakazana je 1940. godine, ali je u međuvremenu film zabranjen, jer su cenzori smatrali da bi mogao negativno da utiče na odnose sa stranim zemljama. U avgustu iste godine prikazan je sa velikim uspehom, ali uz nekoliko izbačenih scena. Materijal je obnovljen 70-ih godina, ali je drugi put prikazan tek 1992. godine u Sava centru.
Program Irske filmske nedelje nudi i film “Svedok budućnosti” (Witness to the future) o životu i radu pisca Huberta Batlera (Butler, 1901-1991) od njegovog engleskog-irskog detinjstva i studija na Oksfordu, preko vremena provedenog u Staljinovoj Rusiji (gde je radio kao učitelj), života u nacističkoj Nemačkoj (gde je pomagao izbavljenju Jevreja), kao i boravka u međuratnoj Jugoslaviji, pa sve do kasnijih godina koje je proveo kao baštovan, pisac i javna ličnost u Majdenholu, gde je njegova porodica živela već vek i po. Projekciji će prethoditi razgovor sa Krisom Agijem (Chris Agee) i Ejdanom Omalijem (Aidan O’Malley) “Vreme u Jugoslaviji” o Batleru i Rebeki Vest (Rebecca West, 1892-1983), dvoje pisaca koji su se bavili Jugoslavijom.
Batleru je posveći razgovor koji će biti odrzan 15. marta u Narodnoj biblioteci Srbije, u saradnji sa Frakturom, povodom njegove knjige "Balkanski eseji". O knjizi će govoriti Milan Ristović, Kris Agi, Teofil Pančić i Miloš Vasić.
U završnici Irske filmske nedelje u Muzeju Kinoteke najavljen je poetski dokumentarac “Najudaljenije” (The Farthest) o jednom od najvećih ljudskih dostignuća u istraživanju – letelici Voyager Space Probes.
Beogradski irski festival nudi u šestom izdanju i muzički, izložbeni, pozorišni, književni i edukativni program, inspirisan Evropskom godinom kulturne baštine, za koju je proglašena 2018.
BIF organizuje irski novinar sa srpskom adresom Jas Kaminski, u saradnji i uz podršku institucija i partnera kao što su ambasada Irske u Atini, Počasni konzulat Irske, Irski filmski institut, Culture Ireland, Delegacija Evropske unije i EU Info centar u Beogradu, Grad Beograd, Turistička organizacija Beograda, Jugoslovenska kinoteka…
Festivalski sajt je irishfest.rs, a program se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org.
(SEEcult.org)
