Portretno slikarstvo 20. veka
Izložba portretnog slikarstva XX veka iz fonda Umetničkog muzeja Crne Gore biće otvorena 20. septembra u Ateljeu Dado na Cetinju, a obuhvata radove grupe umetnika iz Crne Gore i iz regiona bivše Jugoslavije koji su nastali do 1970-ih godina.
Izložba “Portreti” obuhvata radove Anastasa Bocarića, Marka Gregovića, Petra Lubarde, Mila Milunovića, Miloša Vuškovića, Đoka Popovića, Mihaila Vukotića, Sava Vujovića, Jovana Zonjića, Save Šumanovića, Pjera Križanića, Milenka Šerbana, Mirka Kujačića, Zore Petrović, Miodraga Dada Đurića, Rudolfa Sablića, Marina Tartalje, Maria Maskarelija, Bruna Bulića, Franja Baće, Jelice Žuže, Florisa Oblaka, Nikole Martinoskog i Ksenije Vujović-Tošić.
Izložba predstavlja galeriju likova/portreta - građanskog, dečjeg, intimnog, istorijskog i etnosociološkog, kao i autoportreta.
Umetnici su u realizaciji radova koristili uobičajene portretne sheme, figure u formatu biste i polufigure. Izrazili su se u okvirima akademizma, humanističkog realizma i ekspresionizma, kojima je realizovan plastični sloj slike koji neretko otkriva i onaj unutrašnji sloj, psihološki motivisan, reflektovan u deformacijama, nekad dovedenim do granica karikaturalnosti, navela je istoričarka umetnosti Ljiljana Zeković u tekstu za katalog izložbe.
Svaki od tih radova predstavlja univerzum za sebe, jer, kako je navela, svaki lik poseduje vizuelnu originalnost - psihofizičku karakterizaciju po kojoj se jedna osoba razlikuje od druge.
Miodrag Dado Đurić, 1933. Cetinje - 2010. Eruval, Francuska; Portret Miloša Vuškovića, ulje na platnu, 58x50 cm
Podsećajući da je kroz istoriju umetnosti portretno slikarstvo uzimalo bezbrojne oblike, od shvatanja primitivaca, preko religioznih ideja, do snova, vizija i fantazija savremenog čoveka (Karl Gustav Jung), Ljiljana Zeković napominje da se razvoj modernog antropocentričnog slikarstva može pratiti od renesanse kada je Leonardo da Vinči ostvario jedinstven psihološki lik pojedinca. Danas se, međutim, postavlja pitanje značenja portretnog slikarstva u savremenoj umetnosti, koja je novim tehnologijama i medijima vizuelnih komunikacija potisnula klasične forme izraza. To je uslovilo sve manje interesovanje likovnih stvaralaca za taj slikarski žanr, pa je izložba u Ateljeu Dado, kako je dodala Ljiljana Zeković, predstavlja povratak intimizmu i toplini života u kojem se neguju humane vrednosti.
“Savremeni umetnik koji iza sebe ima bogato likovno nasleđe radi portrete koje možemo smestiti u domen idealizma, realizma i naturalizma. Osim oslanjanja na svoj métier, on je na neki način postao psihoanalitičar koji otkriva čovekove unutrašnje prostore i njegove karakterne osobine.
Psihologija umetnosti, kompleksna interdisciplinarna naučna oblast koja proučava psihološko jezgro kreativnosti, u domenu portretnog slikarstva definiše mentalne procese umetnika koji uspostavlja psihološku interakciju sa portretisanim ili ulazi u autogenu analizu sopstvene ličnosti”, navela je Ljiljana Zeković povodom izložbe.
Izložba će biti otvorena do 10. oktobra u Ateljeu Dado - galeriji Umetničkog muzeja Crne Gore.
*Foto na vrhu: Mario Maskareli, 1918. Cetinje – 1996. Risan; Autoportret, 1952, ulje na platnu, 100x64,4 cm (detalj)
(SEEcult.org)
