Preminuo Džon Apdajk
Velikan američke i svetske književnosti Džon Apdajk (John Updike), dvostruki dobitnik Pulicerove i Nacionalne književne nagrade, preminuo je 27. januara u 76. godini od posledica raka pluća. Apdajk je umro nedaleko od svoje kuće u Beverli Farmsu, saopštio je njegov dugogodišnji izdavač Alfred A. Knopf, preneli su svetski mediji.
Velikan američke i svetske književnosti Džon Apdajk (John Updike), dvostruki dobitnik Pulicerove i Nacionalne književne nagrade, preminuo je 27. januara u 76. godini od posledica raka pluća.
Apdajk je umro nedaleko od svoje kuće u Beverli Farmsu, saopštio je njegov dugogodišnji izdavač Alfred A. Knopf, preneli su svetski mediji.
Autor više od 50 knjiga - romana, zbirki kratkih priča, poema, kritika, eseja, memoara.., Apdajk je bio najpoznatiji po četiri nastavka romana o bivšoj srednjoškolskoj košarkaškoj zvezdi Hariju Zeki Angstromu (Harry "Rabbit" Angstrom). Za dva romana iz tog serijala - “Zeka je bogat” i “Zeka je umro”, dobio je i Pulicerovu i Nacionalnu nagradu.
Bio je poznat i po delu “Veštice iz Istvika”, prema kojem je snimljen i istoimeni film sa Džekom Nikolsonom (Jack Nicholson), Šer (Cher), Mišel Fajfer (Michelle Pfeiffer) i Suzan Sarandon (Susan).
Tokom karijere, koju je započeo 50-ih godina 20. veka, dobio je gotovo sva književna priznanja u SAD, a dela su mu redovno bila na listama bestselera.
Iako nije postao i dobitnik Nobelove nagrade, na neki način je to iskusio preko jednog od svojih izmišljenih karaktera (Henry Bech), izfeminizranog, egoistočnog jevrejskog pisca koji je postao nobelovac 1999. godine.
Rođen 18. marta 1932. godine u Pensilvaniji, Apdajk je progovarao u ime miliona čitalaca iz vremena Depresije koje su odgajali ambiciozni roditelji, ujedinjeni patriotizmom poniklim iz Drugog svetskog rata i novom svetskom podelom prirodnih bogatstava.
Beležio je, a povremeno i personalizovao generacijsku konfuziju u vezi sa građanskim pravima i ženskim pokretom, kao i protivljenjem ratu u Vijetnamu, a optuživan je i da je mizoginista, pa čak i rasista i apologeta establišmenta. Ipak, mnogo češće je hvaljen zbog tečnog i poetskog stila.
Među njegovim značajnim delima je i roman “Kentaur” iz 1964. godine, zatim knjiga “Parovi” (Couples) - seksualno eksplicitna priča o ljudima iz predgrađa, koja je prodata u milionima primeraka, te delo “In the Beauty of the Lilies". Knjigu “Too Far to Go" posvetio je braku i razvodu jednog para iz predgrađa, a roman “Brazil” strasnoj ljubavi crnog mladića i belkinje koji, uprkos protivljenju porodice i društva, odlaze zajedno daleko od civilizacije - u džungle Amazona.
Apdajk je studirao na Harvardu, gde je i upoznao prvu suprugu Meri Entvistl Penington (Mary Entwistle Pennington), sa kojom je imao četvoro dece. Razveli su se posle dvadesetak godina, a on se kasnije ponovo oženio Martom Bernard (Martha Bernhard).
Pošto je diplomirao, prihvatio je stipendiju da studira slikarstvo na Ruskoj školi za likovnu umetnost na Oksford univerzitetu, a tokom boravka u Engleskoj dobio je i ponudu da piše u “Njujorkeru” recenzije stranih izdanja.
Počeo je karijeru kao književni kritičar, a već 50-ih objavio je zbirku priča, knjigu poezije i prvi roman (The Poorhouse Fair). Ubrzo je usledio i prvi nastavak “Zeke” (Rabbit, Run).
Poslednjih godina objavio je roman “Udovice iz Istvika”, nastavak “Veštica”, kao i dve zbirke eseja (Still Looking i Due Considerations), dok biknjiga kratkih priča "My Father's Tears and Other Stories" trebalo da mu bude objavljena do kraja ove godine.
Apdajk je izazvao pažnju 2006. na godišnjoj nacionalnoj konvenciji izdavača, kada je stao u odbranu knjige i pisane reči, povodom eseja u “Njujork tajmsu” o "digitalnoj budućnosti” književnosti.
