Grananje Marice Radojčić
Višemedijski projekat 'Grananje' umetnice i matematičarke Marice Radojčić, koji je započela još 2004. godine, pripremajući samostalnu izložbu u Klagenfurtu, prvi put će biti predstavljen beogradskoj publici u Galeriji ULUS od 14. do 27. juna.
Reč je o složenom ambijentalnom višemedijskom projektu (crteži, digitalne grafike, animacije, zvuk, skulptura), koji je inspirisan apstraktnim matematičkim drvetom. Stručnjaci i publika shvatili su ga kao vrstu matematičke poezije.
Drvo je jedan od najstarijih simbola sa slojevima značenja razvijanim tokom istorije: od staništa lokalnih duhova, ose univerzuma, drveta znanja, simbola prvog greha i spasenja, simbola Svetog duha, simbola živućeg kosmosa, kosmičkog obrnutog drveta, Budinog drveta prosvetljenja, mističnog drveta, pa sve do seksualne simbolike u psihoanalizi. Vekovima razvijana simbolika drveta kulminirala je u 20. veku - u matematici razvojem teorije drveta, i u računarstvu (sređivanje informacija u računaru ima strukturu drveta, klasičan linearni tekst danas je zamenjen hiper-tekstom, koji ima strukturu drveta, veb strana ima strukturu drveta, film se razvija u pravcu hiper-filma...).
Marica Radojčić tim projektom ukazuje i da samo grananje ima mnogostruku snagu nastajanja, umnožavanja, gomilanja, životnog bujanja, ali i onu drugu, rušilačku snagu obrastanja, zarastanja, uništenja, nestajanja - ubitačnu snagu Smrti.
Ali, prema rečima umetnice, to je neka “vedra smrt koja se graniči sa igrom, sa kosmičkom ritmičkom igrom u kojoj su nastajanje i nestajanje ravnopravni, nimalo tragični, već naprotiv pođednako lepi. Tu je granica života i smrti tako tanana i neprimetna, kao da je i nema. Sve je samo jedna zelena igra”.
Povodom zanimanja za drvo, Marica Radojčić kaže da se sa dijagramima u obliku razgranatog drveta susrela na početku bavljenja matematikom, još za vreme studija. Bila su to aritmetička drveta, pa zatim drveta složenog algebarskog izraza, potom drvo dokaza, pa drvo datoteke…
“Kad god mi se u matematici pojavila neka nova razgranata forma drveta kao prikaz za složene matematičke pojmove, operacije, dokaze…uvek bi me začudilo i iznenadilo koliko daleko i duboko dopire takva struktura. Privlačila me je od samog početka svojom vizuelnošću, ali tada nisam ni pomišljala da je uvedem u svoju umetnost”, navela je Marija Radojčić koja je u svoj naučni rad uvela drvo 1982. godine, kada je na Berkliju boravila kao gostujući profesor. Tada je počela redovno da posećuje seminar iz matematičke lingvistike na obližnjem Stanfordu i zainteresovala se za istraživanje prirodnih jezika. Tada se susrela i sa drvetima Čomskog.
Drvo je na površinu njene umetnosti izbilo tek 2004. godine, kada je i započela projekat “Granjanje”, a njegove razne varijante izlagane su do sada u Klagenfurtu, Beču, Talinu, Zemunu, Novom Sadu, Lazarevcu, Parizu, a sada i u Beogradu.
Marica Radojčić je od 1982. prisutna na međunarodnoj i domaćoj umetničkoj sceni, a njena umetnost je eksperimentalna i višemedijska, zasnovana na matematičkim i filozofskim idejama.
Godinama je bila profesor na Matematičkom fakultetu u Beogradu, a predavala je i na Univerzitetu umetnosti, gde je bila i jedan od osnivača Interdisciplinarnih postdiplomskih studija - Grupe za digitalnu umetnost.
Bavi i organizacijom i produkcijom, kako umetničkih, tako i naučnih projekata, u okviru organizacije UMNA - Umetnost i nauka, čiji je osnivač.
Izlagala je i stvarala u SAD, Nemačkoj, Belgiji, Holandiji, Austriji, Francuskoj, Mađarskoj, skandinavskim zemljama, Južno-afričkoj uniji…
U martu ove godine predstavila se u Matematičkoj gimnaziji u Beogradu izložbom “Univerzalne mašine” koja se sastojala od ambijentalnog prostora nastalog projekcijama kompjuterskih animacija i ambijentalnog zvuka.
Radovi Marice Radojčić zastupljeni su i u Galeriji umetnika Portala SEEcult.org
(SEEcult.org)
