45. Fest - Gledaj
Beogradski filmski festival Fest premijerno predstavlja od 24. februara do 5. marta gotovo stotinu filmova, uključujući festivalske hitove i kandidate za Oskara, ali i autorska i žanrovska ostvarenja i produkcije manjih nacionalnih kinematografija, a zahvaljujući višestruko povećanoj finansijskoj podršci gradskih vlasti, organizatori se nadaju da će se ta manifestacija vratiti na put stare slave i ponovo postati najveća u regionu.
Najveća zvezda 45. Festa je italijanska glumica Monika Beluči, partnerka Emira Kusturice u njegovom filmu “Na mlečnom putu”, kojim program i počinje 24. februara u Sava centru, uz crveni tepih i svečanu ceremoniju u rasprodatoj Velikoj dvorani.
Za 45. Fest već je prodato više od 55.000 karata, što je više nego prošle godine uoči otvaranja, rekla je 23. februara na konferenciji za novinare gradska sekretarka za kulturu i predsednica festivalskog Odbora Ivona Jevtić, dodajući da je to “fantastičan rezultat”.
Ističući da je Grad Beograd “odvojio za Fest oko 24 neverovatnih miliona dinara”, Ivona Jevtić je zahvalila na podršci generalnom sponzoru - kompaniji Lukoil i drugima, ambasadi Kanade, Institutu Servantes, kao i Ministarstvu kulture Srbije, od kojeg, kako je dodala, Fest po završetku konkursa za 2017. godinu očekuje oko deset miliona dinara.
Gradska podrška Festu učestvorostručena je u protekle tri godine, a ove godine pokrovitelj te manifestacije je gradonačelnik Siniša Mali.
Konferencija za novinare, Sava centar
“Nadamo se da se Fest vraća na stari put sjaja. O tome govori i podatak da je pre tri godine Grad Beograd dao šest miliona, a ove 24 miliona dinara”, rekla je u ime izvršnog organizatora – Centra beogradskih festivala (Cebef), v.d. direktora Nataša Ilić, koja je istakla nameru da Fest postane najveći festival u regionu. “Hvala gradu što je prepoznao potrebe Festa i to da imamo pretenziju da postanemo najveći regionalni festival”, rekla je Nataša Ilić.
Uz Kusturičin film, posebno veliko interesovanje publike vlada i za “Mančester na moru” Keneta Lonergana, jedan od glavnih kandidata za Oskara, zatim za “Kraljicu Španije” s Penelopom Kruz u režiji Fernanda Truebe, gosta Festa, te za premijeru srpskog filma “Rekvijem za gospođu J.” Bojana Vuletića, koji je prikazan na proteklom 67. Berlinalu, kao i za film Martina Skorsezea “Tišina”, kojim će 45. Fest biti zatvoren.
Kusturica i Monika Beluči, Na mlečnom putu
Umetnički direktor Festa Jugoslav Pantelić istakao je da “publika neće pogrešiti ako pogleda bilo koji film iz Glavnog takmičarskog programa”, a pozvao je i domaće distributere da obrate na njih pažnju.
“To su kvalitetni, zanimljivi i važni filmovi, a imaju neizvesnu budućnost u smislu distribucije. Trebalo bi da ih gledaju i domaći distributeri da bi neke od tih naslova otkupili. Oni traže filmove po stranim festivalima, a sada to mogu da čine i na Festu”, rekao je Pantelić.
Pantelić je posebno naveo “Crni vetar” Huseina Hasana Alija (Irak, Sirija) koji se bavi terorizmom kroz prizmu ljubavne priče u okupiranom kurdistanskom regionu u Iraku, zatim hrvatske filmove “Goran” Nevija Marasovića i “Ne gledaj mi u tanjir” Hane Jušić, ruski film “(M)učenik” Kirila Serebrenikova o etičkim previranjima jednog mladića i “Učiteljicu” Jana Hrebejke (Slovačka, Češka) o odnosima moći u jednoj srednjoj školi tokom poslednjih godina komunizma.
Crni vetar, Husein Hasan
Među 15 filmova u Glavnom takmičarskom programu su i “Lajla M” holandske autorke Mijke de Jong, moderan ženski pogled na islamofobiju u Evropi, grčki “Toplotni udar” Argirisa Papadimitropulosa o izvitoperenom odnosu prema bliskosti, psihološka drama “Noćni život” Damjana Kozolea iz Slovenije, iranski “Inverzija” Behnama Behzadija i “Malarija” Parviza Šahbazija, “Pikova dama” Pavela Lungina, te izraelski “Eva” Haima Tabakmana, “Hartston” Gudmundura Arnara Gudmundsona iz Danske, italijanski “Ovi dani” Đuzepea Pičonija i “Toril” Lorena Tejsiera iz Francuske.
Filmovi u Glavnom programu takmiče se za nagradu Beogradski pobednik za najbolji film i nagrade za režiju, scenario, mušku i žensku ulogu i najbolje debitantsko ostvarenje, a žirijem predsedava nagrađivani srpski reditelj Srdan Golubović, koji je i predsednik Saveta Festivala autorskog filma.
Jugoslav Pantelić i Mladen Đorđević, foto:
Pantelić je istakao značaj takmičarskog programa Festa, jer su “za autore nagrade bitne”.
“Ispostavilo se da je to dobar mamac, tako da nam je stiglo mnogo prijava i nije bilo lako opredeliti se za samo 15 filmova”, rekao je Pantelić, koji je i direktor Jugoslovenske kinoteke, a na čelu Festa je od 2015.
Uz Glavni, 45. Fest nudi i nacionalni takmičarski program sa sedam filmova raznolikih po stilu i žanru, uključujući “Rekvijem za gospođu J.” Bojana Vuletića s Mirjanom Karanović u glavnoj ulozi, koji je imao svetsku premijeru na 67. Berlinalu, te “Afterparti” Luke Bursaća.
Mirjana Karanović u filmu 'Rekvijem za gospođu J.' Bojana Vuletića
U selekciji su i “Dnevnik mašinovođe” Miloša Radovića, “Jesen samuraja” Danila Bećkovića, “Svi severni gradovi” Daneta Komljena, “Vetar” Tamare Drakulić i “Inkarnacija” Filipa Kovačevića, koji su već viđeni na domaćim festivalima, a pojedini su ostvarili i uspeh u bioskopima.
Filmovi u domaćoj konkurenciji odabrani su među 20-ak naslova snimljenih u proteklih godinu dana, a odabrala ih je komisija koju su činili filmska kritičarka RTS-a Sandra Perović i reditelji Nikola Ljuca i Stevan Filipović.
Nagrade u nacionalnom takmičarskom programu dodeljuje Filmski centar Srbije u istim kategorijama kao i u Glavnom, a žirijem predsedava hrvatska glumica Ksenija Marinković, dok su članovi srpski reditelji i scenaristi, Miroslav Momčilović i Slobodan Skerlić, francuski glumac i reditelj Žan-Mark Bar, te hrvatski pisac, reditelj i producent, Hrvoje Hribar, čija je nedavna smena sa cela Hrvatskog audiovizuelnog centra izazvala burne reakcije struke.
FCS će organizovati i industrijski program, a tema su bioskopi i distribucija, kao slaba tačka domaće filmske scene.
Afterparty, Luka Bursać
Treći takmičarski program Granice bavi se ove godine brisanjem granica dokumentarnog i igranog filma, a nudi osam subverzivnih filmova u selekciji reditelja Mladena Đorđevića, među kojima su i tri dokumentarca – italijanski “Izbavi nas” Federike de Đakomo o “epidemiji” isterivanja đavola u katoličkoj crkvi, austrijski “Safari” Ulriha Zajdla, provokativni portret zapadnih turista koji uživaju u ubijanju životinja u Africi, te kontroverzni francuski film o porno zvezdi “Roko” Tjerija Demezjera i Albana Teurlaija.
O najboljem filmu u programu Granice odlučiće žiri koji čine scenarista i reditelj Saša Radojević (predsednik), novinar i pisac Dragan Jovićević i reditelj Luka Bursać.
Izbavi nas, Federika de Đakomo
Mladen Đorđević je i selektor programa žanrovskih filmova Thrills and kills, među kojima su akciona komedija o bandi invalida “Ubica iz kolica” Atile Tila (Mađarska), akcioni zombi horor “Voz za Pusan” Jeon Sang-hoa (Južna Koreja), te mračni detektivski triler “Jezivi” Kijošija Kurosave (Japan).
U glavnom programu van konkurencije, kao i u programima Fest 45, Fest 45 Gala i Fokus Evropa, biće prikazan niz već nagrađivanih filmova, favorita za Oskara i ostvarenja poznatih reditelja.
Među njima su “Trgovački putnik” Ašgara Farhadija, “Bili Lin – Heroj” Anga Lija, “So i vatra” Vernera Hercoga, “Divni dani u Aranhuezu” Vima Vendersa, “Druga strana nade” Akija Kaurismakija, koji je dobio Srebrnog medveda za režiju na Berlinalu, “Američka draga” Andree Arnold, “Tajni zapisi” Džima Šeridana, “Kraljica Španije” Fernanda Truebe, “To je samo kraj sveta” Gzavijea Dolana, “Ona” Pola Verhovena, “Noćne zveri” Toma Forda, “Mesečina” Barija Dženkinsa, “Po cenu života” Dejvida Mekenzija, te istorijski spektakl “Rađanje jedne nacije” američkog reditelja Nejta Parkera.
Druga strana nade, Aki Kaurismaki
Filmovi iz regiona takmiče se na Festu za nagradu “Nebojša Đukelić”, a biće dodeljene i nagrade žirija FIPRESCI, udruženja kritičara FEDEORA i “Politikina” nagrada.
Dobitnici nagrade Beogradski pobednik za izuzetan doprinos filmskoj umetnosti su španski reditelj Karlos Saura i srpski glumac, producent i reditelj Ljubiša Samardžić.
Fest se održava u Sava centru, Domu omladine Beograda, Dvorani Kulturnog centra Beograda, Jugoslovenskoj kinoteci, bioskopima Sinepleks i Fontana i Centru za kulturu “Vlada Divljan” na Paliluli.
Karte za 45. Fest koštaju od 300 do 400 – u zavisnosti od termina i dvorane.
U bioskopima je posle Festa najavljeno oko 40 filmova, od kojih je samo MegaComFilm obezbedio više od 30.
Prošle godine, na 44. Festu, prikazano je oko 110 filmova, a nagradu za najbolji film u Glavnom takmičarskom programu dobio je “Dnevnik jedne tinejdžerke” Mariele Heler, dok je najboljim srpskim filmom proglašena “Vlažnost” Nikole Ljuce, a najboljom manjinskom koprodukcijom “S one strane” hrvatskog reditelja Zrinka Ogreste.
Festivalski sajt je fest.rs, a program 45. Festa se nalazi i u Kalendaru portala SEEcult.org, kao i u PRILOGU (pdf)
*foto: Fest - Dušan Milenković
(SEEcult.org)
