Pobednici 12. Slobodne zone
Filmovi “Pod suncem” Vitalija Manskija o životu prosečne porodice u Severnoj Koreji i “Kino otok” Ivana Ramljaka iz Hrvatske o izgubljenoj kulturi posećivanja bioskopa na malim jadranskim ostrvima pobednici su novouvedenog međunarodnog, odnosno regionalnog takmičarkog programa festivala Slobodna zona, čije je 12. izdanje završeno 15. novembra u Beogradu dodelom nagrada i premijerom domaćeg dokumentarnog filma Borisa Miljkovića “Fabrika šećera”.
U okviru regionalne konkurencije, u kojoj je prikazano 17 filmova, specijalno priznanje dodeljno je filmu “Those Shocking Shaking Days” rediteljke Selme Doborac iz BiH, koja živi u Austriji, a istražuje može li se kritičko sagledavanje rata ostvariti poeticnošću i vizuelnošću.
Nagrada Human Rights dodeljena je dokumentarnom filmu “Moj vlastiti rat” Lidije Zelović, ratne dopisnice i rediteljke, koja je 1992. izbegla iz Republike Srpske u Holandiju.
Srednjoškolski žiri proglasio je najboljim film “Sing Street” Džona Karnija, a publika 12. Slobodne zone, koja je od 10. novembra mogla da vidi 50 angažovanih igranih i dokumentarnih filmova, najviše glasova dala je dokumentarcu oskarovca Morgana Nevila “Yo-Yo Ma: Muzika stranaca”, priči o renomiranoj multikulturalnoj muzičkoj trupi koju je osnovao legendarni violončelista Jo-Jo Ma.
Žiri međunarodnog takmičarskog programa, koji su činili filmska kritičarka “Politike” Dubravka Lakić, zagrebački producent Oliver Sertić i domaći reditelj i scenarista Sabolč Tolnai, proglaio je najboljim film “Pod suncem” Vitalija Manskija zbog “preciznog rediteljskog rukopisa, višeslojnog pristupa temi i posebne bliskosti sa protagonistima u izuzetnom vizuelnom tretmanu života u Severnoj Koreji - zemlji koju poznajemo uglavnom iz medija”. Kako je naveo žiri u obrazloženju, “Pod suncem” spaja “upečatljive snolike filmske slike s kafkijanskim situacijama o kojima razmišljamo dugo nakon gledanja”.
Vitalij Manski, ruski reditelj jevrejsko-ukrajinskog porekla obratio se publici Slobodne zone preko video linka
Žiri regionalnog takmičarskog programa proglasio je najboljim “Kino otok” Ivana Ramljaka iz Hrvatske, ocenivši ga kao “poetski dokumentarac preciznog rediteljskog izraza u kojem se prelamaju realni i fiktivni životi, dok se, istovremeno, sa publikom deli neograničena ljubav autora prema bioskopu i filmu”.
Specijalno priznanje dodeljeno je filmu “Those Shocking Shaking Days” Selme Doborac zbog “beskompromisnog pristupa koji nam pomaže da se suočavamo sa velikim pitanjima koje pred nas postavlja brutalna realnost ratnih okolnosti”, kako je naveo žiri, koji su činili producentkinja Al Džazire Lejla Dedić, montažerka Jelena Maksimović iz Beograda i urednik filmskog i serijskog programa na RTV Crna Gora Vuk Perović, osnivač Underhill festivala u Podgorici.
U regionalnoj selekciji, u izboru Biljane Tutorov, prikazani su filmovi koji kritički preispituju današnji trenutak na balkanskom prostoru, ali i teške, traumatične periode istorije čije se posledice još osećaju.
Ivan Ramljak, autor filma Kino-otok
Nagradu Human Rights dokumentarnom filmu “Moj vlastiti rat” Lidije Zelović jednoglasno je dodelio žiri koji su činili novinarka “Vremena” Tamara Skrozza, umetnički direktor prizrenskog DokuFesta Veton Nurkolari i hrvatski istoričar i pisac Dragan Markovina, navodeći da je rediteljka, “uzimajući pojedinačni slučaj - slučaj Sarajeva, egzila i delimično rata na Kosovu, prikazala metaforu svih jugoslovenskih ratova. “Prikazom svog ‘privatnog rata’, koji nije bio lišen lične drame, posebno vidljive u razgovorima s članovima porodice”, Lidija Zelović dosegla je “jedan od vrhunaca filma, jasno ukazujući na potpunu dehumanizaciju čoveka”, istakao je žiri.
Srednjoškolski žiri dodelio je nagradu 14+ filmu Džona Karnija “Sing Street”, navodeći da taj film, pored svog umeća sadržanog u posvećivanju pažnje detaljima, detaljne razrade likova i posebnog umetničkog izražaja kroz muziku i sliku, “najviše korespondira sa onim što Slobodna zona suštinski predstavlja”.
Srednjoškolski žiri činili su Danilo Stanimirović, David Mađar, Stefan Stošić, Nemanja Čarapa, Maja Čubrilo, Danica Mladenović i Ana Stojmenović.
Lidija Zelović, autorka filma Moj vlastiti rat
Festival je završen premijerom dokumentarnog filma Borisa Miljkovića “Fabrika šećera” koji bolnim, ali optimističnim ogledalom sadašnjice, setom intimnih egipatskih priča iz jedne posebne zgrade, njenih stanara i beskućnika Kaira, predstavlja privatnu istoriju jedne zemlje koje više nema. Istovremeno, “Fabrika šećera” je i omnibus koji na neobičan način povezuje Tita, Nasera, mladog kralja Petra II Karađorđevića, nekadašnje ambasadore SFRJ i raspad Jugoslavije, sa jednom malenom ulicom u Kairu i ljudima koji su je obeležili.
Festival Slobodna zona uveo je ove godine više novina – osim što je postao takmičarski, a u selekciji Rajka Petrovića, Branke Pavlović i Biljane Tutorov, prikazao je rekordnih 50 angažovanih filmskih ostvarenja iz protekle godine. Polovina njih bila je u trci za najbolji film u četiri kategorije - Međunarodnoj, Regionalnoj, Human Rights i srednjoškolskoj 14+.
Festival je tokom proteklih šest dana pogledalo u devet bioskopskih sala u Beogradu, Novom Sadu i Nišu više od 20.000 gledalaca.
Kao i proteklih godina, filmovi koji su izazvali najveće interesovanje biće prikazani 16. novembra na bis u Dvorani Kulturnog centra Beograda - “Beskrajna poezija”, “Požar na moru” i “Yo Yo Ma: Muzika stranaca”.
Beograd je ugostio i 50 filmskih profesionalaca, autora filmova i javnih ličnosti koji oslikavaju promišljeni socijalni angažman koji Slobodna zona gaji već 12 godina.
Festival Slobodna zona podržali su Ministarstvo kulture i informisanja Srbije, Rekonstrukcija Ženski fond, Francuski institut u Srbiji i Sekretarijat za kulturu Grada Beograda.
(SEEcult.org)
