Lecture Performance
Muzej savremene umetnosti u Beogradu predstavlja od 23. januara projekat “Lecture Performance” sa radovima internacionalne grupe umetnika, kojima pokreće pitanja o savremenoj umetnosti kao proizvodu fascinacije estetskim objektima ili prostoru proizvodnje znanja, načinu na koji umetnost operiše znanjima u odnosu na teren akademije i nauke ili medijske kanale informacijskih razmena i estetskim i formalnim sredstvima koje upošljava da bi upostavila taj specifični modus operandi.
Muzej savremene umetnosti u Beogradu predstavlja od 23. januara projekat “Lecture Performance” sa radovima internacionalne grupe umetnika, kojima pokreće pitanja o savremenoj umetnosti kao proizvodu fascinacije estetskim objektima ili prostoru proizvodnje znanja, načinu na koji umetnost operiše znanjima u odnosu na teren akademije i nauke ili medijske kanale informacijskih razmena i estetskim i formalnim sredstvima koje upošljava da bi upostavila taj specifični modus operandi.
To su neka od pitanja koje pokreće projekat Lecture Performance, čiji je aluzivni naslov moguće prevesti kao predavanje-performans, a u sebi ukršta dva pojma sa dugim i promenljivim tradicijama i definicijama.
Na izložbi učestvuju: Fia Bakstrem (Fia Backström), Valter Benjamin (Walter), Polin Budri/Renate Lorenc (Pauline Boudry/Lorenz), Den Grejem (Dan Graham), Andrea Frejzer (Fraser), Mark Leki (Leckey), Robert Moris (Morris), Pinky Show, Piratbyrån, Marta Razler (Martha Rosler), Grupa Spomenik, TkH, V-Girls, Jeronimo Fos (Jeronimo Voss) i Katarina Zdjelar/Jan Fervert (Verwoert).
U saradnji sa umetničkom asocijacijom Koelnischer Kunstverein iz Kelna, izložba će biti otvorena u Kući legata, Salonu MSU i Centru za kulturnu dekontaminaciju, u kojem će 24. januara biti održano veče live performansa - “Instinkt krda 360˚“ Fie Bakstrem, koji izvodi avatar na srpskom jeziku i “On Past Futures...” Katarine Zdjelar i Jana Ferverta (na engleskom).
Izložba “Lecture Performance” nastala je kao rezultat kustoskog istraživanja te umetničke oblasti, postavljajući pitanje da li se u okviru bogate tradicije performansa i body arta može izdvojiiti specifična forma predavačkog performansa. Nedostatak konsenzusa oko toga šta lecture performance doveo je i do potrebe da se istraže različiti pojavni modeli i modusi delovanja.
U okviru tog relativno mladog “žanra”, umetnici deluju na razmeđi predavanja i performansa, uključujući elemente samo-refleksije, društvene refleksije, diskusione forme, izvođačke virtuoznosti ili različitih oblika akcije.
Prema konceptu izložbe, čije su kustoskinje Jelena Vesić i Radmila Joksimović u saradnji sa Katrin Jentjens (Kathrin) i Anjom Natan-Dorn (Nathan-Dorn), geneza lecture performance-a može se pratiti unazad sve do aktivnosti konceptualnih umetnika, iako je sam pojam uveden u polje umetnosti tokom 90-ih godina, preko savremenog plesa. Ipak, cilj izložbe nije samo da ponudi istorijsko-umetnički pregled ili presek razvoja tog umetničkog “žanra”, pri čemu bi ključni momenti tog istorijskog razvoja bili ilustrovani određenim umetničim radom.
Birajući specifičnu formu kao izlagačko uporište, “Lecture Performance” pokušava da se uhvati u koštac sa pitanjima o moći umetničkog govora, dalekosežnosti umetničkog glasa, kao i “čemu nas uči savremena umetnost?”, te kako njena specifična znanja možemo upotrebiti danas.
Prema navodima autora izložbe, jedno od ključnih estetskih i društvenih obrazloženja umetničkog delovanja u doba prosvetiteljstva bio je Horacijev spis “Ars poetica” i vizija uloge umetnosti kao nečega što bi trebalo da “poduči i razonodi” (docere et delectare), odnosno što podučava drugim sredstvima i saopštava korpus znanja kroz filter estetskog ugođaja, odnosno “razonodu”. Sa tom tradicijom suvereno prekida modernizam koji uspostavlja jednu novu paradigmu, a to je da umetnost gledamo kao umetnost, odnosno kao društvenu delatnost koja je sasvim autonomna i u potpunosti zasnovana na sopstvenom jeziku - jeziku umetnosti.
S druge strane, umetnost 60-ih i 70-ih, koja je uspostavila jezik savremenosti, tj. onoga što smo danas skloni da zovemo “savremena umetnost”, obnavlja interes za “spoljašnji svet”. Forme novih medija i performansa ponovo uvode figuru umetnika-govornika, neku vrstu umetnika-podučitelja koji je izumeo novi jezik umetnosti za forme novog kritičkog “podučavanja”, neke vrste direktnog obraćanja javnosti.
Danas su granice učenja, informisanja, estetskog gesta, političkog čina, zabave i razonode veoma porozne - umetnost se koristi kao sredstvo informisanja, edukacije i političke intervencije, ili pak postaje deo industrije zabave, baš kao što i sam biznis ili politika koriste performativne i estetske forme za postizanje svojih ciljeva. Upravo to uzburkano i zamagljeno polje današnjih kreativnih praksi koje obuhvataju široko polje društvenog života predstavlja inspiraciju i osnovno polazište izložbe “Lecture Performance”, kao i radova koji su na njoj izloženi, navedeno je u konceptu izložbe.
Projekat “Lecture Performance” nastao je na inicijativu Koelnischer Kunstvereina, u saradnji sa MSUB, u okviru programa “European Partnerships” koji su inicirali Umetnička fondacija Severne Rajne - Vestfalije (Kunststiftung NRW) i Gete Institut iz Minhena.
Partner beogradskog izdanja izložbe je Gete institut Beograd, a podržale su je i američka i švedska ambasada.
Na otvaranju u Kući legata govoriće direktorke MSUB Branislava Anđelković Dimitrijević i Gete instituta Beograd Jutta Gerig, Susan Delja iz ambasade SAD i kustoškinje, a potom će biti otvorena i postavka u Salonu MSU, uz koktel.
Izložba će biti otvorena do 28. februara, uz dodatni program u Salonu MSU koji obuhvata predstavljanje projekta “Matem” Grupe Spomenik 30. januara, kao i projekata Teorije koja hoda 19. februara, uključujući privremenu prostornu instalaciju “Hiperrealna alegorija” (Bojan Đorđev, Siniša Ilić, Marta Popivoda).
Javna vođenja su subotom u 13 sati.
Sajt MSUB je www.msub.org.rs, a program se nalazi i u Kalendaru Portala za kulturu jugoistočne Evrope SEEcult.org
*Foto: Valter Benjamin, Mondrijan ’63-’96 (Walter Benjamin, Mondrian 63-96), 1987, video stil, ljubaznošću umetnika
*U PRILOGU: o umetnicima-učesnicima izložbe
(SEEcult.org)
